تولید پایه های کشت بافتی
تولید پایه های گیلاس گزیلا و گلابی پیرودوارف، با هدف توسعه تولید گیاهان پاکوتاه، پر محصول و اقتصادی در باغداری مدرن
بهکارگیری روشها و فنون مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی در کشت سلول و بافت گیاهان به ویژه گیاهای که از جنبه اقتصادی و غذائی اهمیت فوقالعادهای دارند، بسیار ارزشمند است، چرا که در مقایسه با شیوههای کشت و تکثیر معمولی از این روش میتوان با هزینهای بسیار کمتر و سرعت عمل بیشتری به بافت خالص سلولی و انتخاب سالمترین بافت گیاه با بازده کمی و کیفی چشمگیری نائل شد.
با بهکارگیری بیوتکنولوژی میتوان گیاهانی را تولید کرد که به عواملی همچون سرما، گرما، رطوبت، خشکی، املاح، حشرات، آفات ، ویروسها و سایر عوامل بیماریزا مقاوم باشند و علاوه بر آن در مقایسه با موجود طبیعی، مجهز به مکانیسمهای دفاعی اضافی باشند. این عوامل قرنها است که کشاورزان را آزار داده و لطمات بیشمار اقتصادی وارد کرده است.
بیوتکنولوژی کاربردهای امیدوارکننده بسیاری دارد، اما نه یک راه حل عمومی و نه جایگزینی برای روشهای موجود است، بلکه یک روش کمکی برای حل مشکلات کشاورزی می باشد.
کشت بافت tissue culture گیاهی، یک عبارت کلی برای کشت پروتوپلاست، سلول، بافت و اندام گیاهی در شرایط استریل in vitro است بهعبارت دیگر کشت بافت گیاهی تکنیکی است که تولید و تکثیر گیاه کامل را از بافتهای مختلف گیاه امکان پذیر میسازد. مهمترین اهمیت این تکنیک نشان دادن توانایی سلولهای گیاهی یعنی توتی پوتنسی سلول بدین معنی که تمام سلولهای زنده پیکر گیاه، صرف نظر از سطح پلوئیدی و نوع تخصص، توانایی تشکیل گیاه کامل را دارند، میباشد. کشت بافت، رشد بافتها یا سلولها بهصورت جداگانه از ارگانیسم است. این کار معمولاً با استفاده از محیط کشت مایع، نیمه جامد یا جامد انجام میشود. کشت بافت به کشت سلولها و بافتهای حیوانی اشاره میکند. در اصطلاح اختصاصیتر از این اصطلاح برای کشت گیاهان استفاده میشود. اصطلاح «کشت بافت» بوسیله آسیب شناس آمریکایی مونتروز تومس باروز، ابداع شد. از مزایای کشت بافت تولید انبوه و سریع یک رقم مطلوب و یا رقمهای جدید است. در گیاهان بذرهای تولید شده کاملا همانند گیاه مادر خود نیستند. همچنین این بذور با یکدیگر نیز تفاوت دارند. پس چنانچه یک گیاه مطلوب در منطقه ای توسط کشاورزان برگزیده شود و از آن بذر تهیه نمایند، تضمینی وجود ندارد که بذور سبز شده ویژگیهای مورد نظر را داشته باشند. همچنین از راههای معمول مانند قلمه زدن نیز نمیتوان بسیاری از گیاهان را تکثیر کرد. اما با استفاده از روشهای کشت بافت میتوان در زمان کوتاه تعداد زیادی از یک گیاه مطلوب را تهیه نمود. مزیت دیگر کشت بافت افزایش محصول از طریق تولید گیاهان عاری از ویروس است. چنانچه گیاه از راههای معمول مانند قلمه زنی تکثیر شود احتمال انتقال ویروس و سایر آلودگیها به گیاهان جدید وجود دارد و به مرور زمان سبب کاهش محصول است. اما با استفاده از کشت بافت میتوان با روشهایی آلودگیها بهویژه ویروس را حذف نمود و از آن پس تمام گیاهان تولید شده عاری از آلودگی هستند.